Ik vraag me wel eens af …
Wie is eigenlijk de vader van God?
Deze vraag kreeg een gemeentelid van haar kind. Toen viel hun oog op deze rubriek: Vraag dat de dominee maar! Dus bij deze.
Ik vind het een heel mooie vraag! Waar komt God eigenlijk vandaan? Het is een oude filosofische vraag. Al lang geleden vroegen de geleerden zich dat af. Als God alles heeft gemaakt, wie heeft God dan gemaakt?
Thomas van Aquino
Daar is goed over nagedacht door Thomas van Aquino. Hij had een antwoord op deze vraag gevonden. Hij zei: God is de beweger die zelf niet bewogen is. Ik leg het even uit aan de hand van domino-steentjes. Als wij een rijtje dominosteentjes om zien gaan, dan denken we: “Iemand moet dit rijtje hebben aangetikt.” Anders stond dit rijtje dominosteentjes nog keurig rechtop. We weten niet wie dit rijtje heeft aangetikt, maar we weten wel dat ze niet uit zichzelf zijn gaan bewegen. Dit idee geldt eigenlijk voor alles in de wereld: Als wij een bal in de lucht zien vliegen, dan denken wij: iemand heeft hem gegooid. Iemand heeft die bal laten bewegen. Dat doet een bal niet uit zichzelf. Als wij een bal gooien, dan zijn wij de beweger. En de bal is het bewogene. Maar niemand heeft onze arm aangeduwd- wij zijn de beweger van die bal. We zien dus dat als iemand een beweging in gang heeft gezet, dat hij niet per se zelf aangetikt is om te bewegen. Wij kunnen beslissen om met iets te beginnen. Wij zijn een zelfstandig wezen wat zelf kan beginnen met bewegen.
Het begin van ons bewegen
Maar zelfs wij, zelfstandige wezens zijn ook eens begonnen. Door onze geboorte zijn wij aan het bewegen gezet- door onze ouders. En onze ouders weer door hun ouders. Zo is de menselijke geschiedenis eigenlijk ook een reeks dominosteentjes. Thomas denkt zo verder: We zien de menselijke geschiedenis. We zien dat het in beweging is gezet. En we hebben net gezien bij dominosteentjes dat dominosteentjes niet uit zichzelf gaan bewegen. We kunnen dus, als we die beweging zien de conclusie trekken: Er is een beweger! Iets of iemand die dit alles in beweging heeft gezet.
De beweger die zelf niet bewogen is
Dan kijken we nog even terug naar het voorbeeld met de bal. Dingen gaan niet uit zichzelf bewegen. Daar moet iemand achter zitten. Alleen een zelfstandig wezen (dus geen ding of iets) kan beginnen met een beweging. Het begint met een beslissing om te gaan bewegen. Thomas zei: iemand die alles in beweging heeft gezet. Dat is nou God! Hij is een beweger, die in beweging heeft gezet, maar die zelf niet bewogen is door iets anders.
In de bijbel begint God met een woord, een beslissing om alle leven in gang te zetten. En zo komen we uit bij de God van de bijbel. Hij had het eerste woord, de eerste beslissing, de eerste beweging. Ook met de modernste inzichten over het begin van het universum blijft deze redenering staan. Er moet een beginnen van beweging zijn, een Eerste Beweger.
Ik hoop dat dit een beetje een antwoord op je vraag is!
Deze column is nieuw: een plaats om niet-frequente vragen te stellen over wat je bezighoudt. Daarvoor hebben we natuurlijk wel jouw vragen nodig! Stuur je vraag op naar de predikant en zij gaat er verder mee aan de slag.